Το απόρρητο σημείωμα παρέδωσε στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ο κ. Λουκάς Παπαδήμος την παραμονή των συσκέψεων με τους πολιτικούς αρχηγούς για τον σχηματισμό κυβέρνησης οι οποίες ναυάγησαν με αποτέλεσμα την προκήρυξη των εκλογών της 17ης Ιουνίου.
Ο κ. Παπούλιας ενημέρωσε ότι τα δημόσια οικονομικά θα βρίσκονται σε πορεία δραματικής επιδείνωσης από τα μέσα Ιουνίου, με ραγδαία εκροή καταθέσεων και αδιέξοδο στο οποίο μπορεί να περιέλθει η χώρα ακόμη κι από ένα τυχαίο γεγονός.
Σύμφωνα με το non paper, που δημοσίευεσε το «Βήμα της Κυριακής», το Δημόσιο δεν θα μπορέσει να καταβάλει μισθούς και συντάξεις και οι τράπεζες θα εξαντλήσουν τα όρια δανεισμού τους από τους πιστωτές μας, σε σύντομο χρονικό διάστημα την στιγμή που εντείνεται η οικονομική και πολιτική αβεβαιότητα και διεθνώς αμφισβητείται η ικανότητα της χώρας να παραμείνει στην ευρωζώνη.
Ολόκληρο το σημείωμα του κ. Παπαδήμου
«Α. Διαθέσιμα ελληνικού δημοσίου
1. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους (8/5/2012) η κεντρική πρόβλεψη για την εξέλιξη των εισροών (φορολογικά έσοδα και δανεισμός) και εκροών (δαπάνες και εξυπηρέτηση δημόσιου χρέους) οδηγεί στο συμπέρασμα ότι τα διαθέσιμα του ελληνικού δημοσίου θα μειώνονται σταδιακά από περίπου 3,8 δισ. ευρώ στις 11/5, σε περίπου 700 εκατ. ευρώ στις 18/6 και από τις 20/6 θα διαμορφωθούν σε αρνητικό επίπεδο της τάξης του 1 δις. ευρώ. Η προβλεπόμενη ανεπάρκεια διαθεσίμων στο τελευταίο δεκαήμερο του Ιουνίου θα μπορούσε προσωρινά να καλυφθεί με την άντληση κεφαλαίων από το απόθεμα του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, ύψους περίπου 3 δις. ευρώ.
2. Η κεντρική όμως πρόβλεψη έχει ήδη τροποποιηθεί προς το δυσμενέστερο διότι στις 10/5 ο δανεισμός από την Ε.Ε. ήταν 4,2 δις. ευρώ έναντι του αρχικά αναμενόμενου ποσού των 5,3 δις. ευρώ. Επιπλέον, η πραγματική εξέλιξη στα φορολογικά έσοδα αποδεικνύεται χαμηλότερη της προβλεπόμενης, ενώ η αύξηση των δαπανών μεγαλύτερη από τις προβλέψεις του κεντρικού σεναρίου. Επομένως, εκτιμάται ότι το ελληνικό δημόσιο θα αντιμετωπίσει μεγάλες δυσκολίες στην κάλυψη των συνολικών δαπανών του από τα μέσα Ιουνίου.
3. Η οικονομική και πολιτική αβεβαιότητα και μια νέα προεκλογική περίοδος θα επηρεάσουν αρνητικά την εξέλιξη των εσόδων, ενώ και η συγκράτηση των δαπανών καθίσταται δυσκολότερη. Κατά συνέπεια, το ταμειακό πρόβλημα του δημοσίου μπορεί να εμφανιστεί από τις αρχές Ιουνίου. Οι εξελίξεις αυτές θα δυσχεραίνουν την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων στους επόμενους μήνες.
4. Από τα τέλη Ιουνίου και μετά, η δυνατότητα να χρηματοδοτήσει τις υποχρεώσεις του εξαρτάται πλήρως από την έγκριση της καταβολής των επόμενων δόσεων των δανείων από το EFSF και το ΔΝΤ. Η έγκριση αυτή θα στηρίζεται στην αξιολόγηση από την τρόικα της εφαρμογής του οικονομικού προγράμματος.
Β. Τραπεζικές καταθέσεις και ρευστότητα της οικονομίας
5. Όπως είναι γνωστό, η ρευστότητα του τραπεζικού συστήματος έχει συρρικνωθεί δραματικά τα τελευταία δύο χρόνια λόγω του αποκλεισμού των ελληνικών τραπεζών από τις διεθνείς αγορές και της μεγάλης εκροής καταθέσεων. Συγκεκριμένα από το τέλος του 2009 έως τον Μάρτιο του 2012, οι καταθέσεις μειώθηκαν κατά 73,5 δις. ευρώ. Η εξέλιξη αυτή σε συνδυασμό από τον συνεχιζόμενο αποκλεισμό τους από τις αγορές έχει ως αποτέλεσμα οι ελληνικές τράπεζες να στηρίζονται χρηματοδοτικά από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και γενικότερα από το ευρωσύστημα. Το σύνολο αυτών των δανείων ανέρχεται σε 122 δις. ευρώ.
6. Από τις αρχές Μαΐου παρατηρείται πάλι μείωση καταθέσεων. Από την 1/5 έως τις 9/5 η μείωση αυτή ήταν περίπου 2 δις. ευρώ. Αν συνεχιστεί η εκροή καταθέσεων με τον ίδιο ρυθμό λόγων της οικονομικής αβεβαιότητας και της ανησυχίας για πιθανή έξοδο της Ελλάδας από την ευρωζώνη εκτιμάται ότι σε τρεις έως τέσσερις εβδομάδες οι ελληνικές τράπεζες θα έχουν εξαντλήσει τα όρια δανεισμού από το ευρωσύστημα.
7. Η εντεινόμενη αρνητική αξιολόγηση της Ελλάδας και η αμφισβήτηση της ικανότητας της χώρας να παραμείνει στο ευρώ από τα ΜΜΕ, οικονομικούς αναλυτές,διεθνείς τράπεζες, σε συνδυασμό με κάποιο απρόσμενο γεγονός που μπορεί να επηρεάσει δυσμενώς το οικονομικό κλίμα και τις προσδοκίες των πολιτών ενέχουν τον κίνδυνο απότομης επιτάχυνσης της απόσυρσης καταθέσεων. Μια τέτοια εξέλιξη θα έχει καταλυτικές επιπτώσεις στη ρευστότητα των τραπεζών, στη χρηματοδότηση της οικονομίας και συνεπώς στην οικονομική δραστηριότητα.
8. Συμπερασματικά, οι ανωτέρω εκτιμήσεις επιτείνουν την ανάγκη δημιουργίας συνθηκών σταθερότητας και εμπιστοσύνης».
Έτοιμη για υποχωρήσεις η τρόικα;
Τα προβλήματα της Ελλάδας δεν θα υποχωρήσουν και το χρέος δεν πρόκειται να καταστεί βιώσιμο, είναιτο συμπέρασμα που φαίνεται να έχουν καταλήξει οι αναλυτές της τρόικα, αν δεν υπάρξει μια νέα έξωθεν δυναμική παρέμβαση.
Όπως επισημαίνουν πολιτικοί κύκλοι, το μήνυμα που εξάγεται από τις ζυμώσεις που γίνονται στις Βρυξέλλες, μετά το αποτέλεσμα των τελευταίων εκλογών, μπορεί να συνοψιστεί στην φράση «βρείτε τα μεταξύ σας και υπάρχουν πολλά που μπορεί να γίνουν».
Μεταξύ των αλλαγών που εξετάζονται ή ακόμη και έχουν συμφωνηθεί μεταξύ των πιστωτών της ελληνικής οικονομίας, περιλαμβάνονται:
- Η παράταση της περιόδου για τον περιορισμό του ελλείμματος για ένα ή και δύο έτη, με συνέχιση της χρηματοδότησης για το νέο διάστημα.
- Η μείωση των μεσοσταθμικών επιτοκίων (και αναδρομικά) των δανείων κρατών και EFSF.
- Η τιτλοποίηση του συνόλου του χρέους με νέες εκδόσεις του μόνιμου ESM, με πολύ μακρύτερες περιόδους αποπληρωμής.
Τα τρία αυτά στοιχεία, σύμφωνα με δημοσιεύματα, συνιστούν μια σοβαρή αναδιάταξη του δημόσιου χρέους προς τον επίσημο τομέα, που το καθιστά εξυπηρετούμενο και βιώσιμο, με τη συμβολή των ήδη γνωστών μέτρων και μεταρρυθμίσεων.
Ο υπολογισμός που κυκλοφόρησε σε non paper στους διαδρόμους του Συμβουλίου της Ευρώπης την περασμένη εβδομάδα, έχει γίνει λαμβάνοντας υπόψη δύο σενάρια για την ελάφρυνση των μέτρων στο εσωτερικό:
To αυστηρό σενάριο: το όποιο όφελος από την αναδιάταξη του δημόσιου χρέους θα τροφοδοτήσει τη βελτίωση των παραπάνω δεικτών καλύτερα.
Το κοινωνικά δίκαιο σενάριο: Οι δείκτες των στόχων θα παραμείνουν ως έχουν στον πίνακα και το όφελος από τη μείωση του κόστους εξυπηρέτησης θα μεταφραστεί σε κοινωνικές μεταβιβάσεις και πληρωμές στο πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων.
Επισημαίνεται ότι για να υλοποιηθούν αυτές οι αλλαγές, απαιτείται εκτός από την συναίνεση της Αθήνας και η συμφωνία του Βερολίνου που θα χρειαστεί να καλύψει ένα χρηματοδοτικό κενό περί τα 12 δισ. ευρώ για τα έτη 2014, 2015 και 2016.
Επιμέλεια: Παύλος Διονυσόπουλος (Zougla)
Ο κ. Παπούλιας ενημέρωσε ότι τα δημόσια οικονομικά θα βρίσκονται σε πορεία δραματικής επιδείνωσης από τα μέσα Ιουνίου, με ραγδαία εκροή καταθέσεων και αδιέξοδο στο οποίο μπορεί να περιέλθει η χώρα ακόμη κι από ένα τυχαίο γεγονός.
Σύμφωνα με το non paper, που δημοσίευεσε το «Βήμα της Κυριακής», το Δημόσιο δεν θα μπορέσει να καταβάλει μισθούς και συντάξεις και οι τράπεζες θα εξαντλήσουν τα όρια δανεισμού τους από τους πιστωτές μας, σε σύντομο χρονικό διάστημα την στιγμή που εντείνεται η οικονομική και πολιτική αβεβαιότητα και διεθνώς αμφισβητείται η ικανότητα της χώρας να παραμείνει στην ευρωζώνη.
Ολόκληρο το σημείωμα του κ. Παπαδήμου
«Α. Διαθέσιμα ελληνικού δημοσίου
1. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους (8/5/2012) η κεντρική πρόβλεψη για την εξέλιξη των εισροών (φορολογικά έσοδα και δανεισμός) και εκροών (δαπάνες και εξυπηρέτηση δημόσιου χρέους) οδηγεί στο συμπέρασμα ότι τα διαθέσιμα του ελληνικού δημοσίου θα μειώνονται σταδιακά από περίπου 3,8 δισ. ευρώ στις 11/5, σε περίπου 700 εκατ. ευρώ στις 18/6 και από τις 20/6 θα διαμορφωθούν σε αρνητικό επίπεδο της τάξης του 1 δις. ευρώ. Η προβλεπόμενη ανεπάρκεια διαθεσίμων στο τελευταίο δεκαήμερο του Ιουνίου θα μπορούσε προσωρινά να καλυφθεί με την άντληση κεφαλαίων από το απόθεμα του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, ύψους περίπου 3 δις. ευρώ.
2. Η κεντρική όμως πρόβλεψη έχει ήδη τροποποιηθεί προς το δυσμενέστερο διότι στις 10/5 ο δανεισμός από την Ε.Ε. ήταν 4,2 δις. ευρώ έναντι του αρχικά αναμενόμενου ποσού των 5,3 δις. ευρώ. Επιπλέον, η πραγματική εξέλιξη στα φορολογικά έσοδα αποδεικνύεται χαμηλότερη της προβλεπόμενης, ενώ η αύξηση των δαπανών μεγαλύτερη από τις προβλέψεις του κεντρικού σεναρίου. Επομένως, εκτιμάται ότι το ελληνικό δημόσιο θα αντιμετωπίσει μεγάλες δυσκολίες στην κάλυψη των συνολικών δαπανών του από τα μέσα Ιουνίου.
3. Η οικονομική και πολιτική αβεβαιότητα και μια νέα προεκλογική περίοδος θα επηρεάσουν αρνητικά την εξέλιξη των εσόδων, ενώ και η συγκράτηση των δαπανών καθίσταται δυσκολότερη. Κατά συνέπεια, το ταμειακό πρόβλημα του δημοσίου μπορεί να εμφανιστεί από τις αρχές Ιουνίου. Οι εξελίξεις αυτές θα δυσχεραίνουν την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων στους επόμενους μήνες.
4. Από τα τέλη Ιουνίου και μετά, η δυνατότητα να χρηματοδοτήσει τις υποχρεώσεις του εξαρτάται πλήρως από την έγκριση της καταβολής των επόμενων δόσεων των δανείων από το EFSF και το ΔΝΤ. Η έγκριση αυτή θα στηρίζεται στην αξιολόγηση από την τρόικα της εφαρμογής του οικονομικού προγράμματος.
Β. Τραπεζικές καταθέσεις και ρευστότητα της οικονομίας
5. Όπως είναι γνωστό, η ρευστότητα του τραπεζικού συστήματος έχει συρρικνωθεί δραματικά τα τελευταία δύο χρόνια λόγω του αποκλεισμού των ελληνικών τραπεζών από τις διεθνείς αγορές και της μεγάλης εκροής καταθέσεων. Συγκεκριμένα από το τέλος του 2009 έως τον Μάρτιο του 2012, οι καταθέσεις μειώθηκαν κατά 73,5 δις. ευρώ. Η εξέλιξη αυτή σε συνδυασμό από τον συνεχιζόμενο αποκλεισμό τους από τις αγορές έχει ως αποτέλεσμα οι ελληνικές τράπεζες να στηρίζονται χρηματοδοτικά από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και γενικότερα από το ευρωσύστημα. Το σύνολο αυτών των δανείων ανέρχεται σε 122 δις. ευρώ.
6. Από τις αρχές Μαΐου παρατηρείται πάλι μείωση καταθέσεων. Από την 1/5 έως τις 9/5 η μείωση αυτή ήταν περίπου 2 δις. ευρώ. Αν συνεχιστεί η εκροή καταθέσεων με τον ίδιο ρυθμό λόγων της οικονομικής αβεβαιότητας και της ανησυχίας για πιθανή έξοδο της Ελλάδας από την ευρωζώνη εκτιμάται ότι σε τρεις έως τέσσερις εβδομάδες οι ελληνικές τράπεζες θα έχουν εξαντλήσει τα όρια δανεισμού από το ευρωσύστημα.
7. Η εντεινόμενη αρνητική αξιολόγηση της Ελλάδας και η αμφισβήτηση της ικανότητας της χώρας να παραμείνει στο ευρώ από τα ΜΜΕ, οικονομικούς αναλυτές,διεθνείς τράπεζες, σε συνδυασμό με κάποιο απρόσμενο γεγονός που μπορεί να επηρεάσει δυσμενώς το οικονομικό κλίμα και τις προσδοκίες των πολιτών ενέχουν τον κίνδυνο απότομης επιτάχυνσης της απόσυρσης καταθέσεων. Μια τέτοια εξέλιξη θα έχει καταλυτικές επιπτώσεις στη ρευστότητα των τραπεζών, στη χρηματοδότηση της οικονομίας και συνεπώς στην οικονομική δραστηριότητα.
8. Συμπερασματικά, οι ανωτέρω εκτιμήσεις επιτείνουν την ανάγκη δημιουργίας συνθηκών σταθερότητας και εμπιστοσύνης».
Έτοιμη για υποχωρήσεις η τρόικα;
Τα προβλήματα της Ελλάδας δεν θα υποχωρήσουν και το χρέος δεν πρόκειται να καταστεί βιώσιμο, είναιτο συμπέρασμα που φαίνεται να έχουν καταλήξει οι αναλυτές της τρόικα, αν δεν υπάρξει μια νέα έξωθεν δυναμική παρέμβαση.
Όπως επισημαίνουν πολιτικοί κύκλοι, το μήνυμα που εξάγεται από τις ζυμώσεις που γίνονται στις Βρυξέλλες, μετά το αποτέλεσμα των τελευταίων εκλογών, μπορεί να συνοψιστεί στην φράση «βρείτε τα μεταξύ σας και υπάρχουν πολλά που μπορεί να γίνουν».
Μεταξύ των αλλαγών που εξετάζονται ή ακόμη και έχουν συμφωνηθεί μεταξύ των πιστωτών της ελληνικής οικονομίας, περιλαμβάνονται:
- Η παράταση της περιόδου για τον περιορισμό του ελλείμματος για ένα ή και δύο έτη, με συνέχιση της χρηματοδότησης για το νέο διάστημα.
- Η μείωση των μεσοσταθμικών επιτοκίων (και αναδρομικά) των δανείων κρατών και EFSF.
- Η τιτλοποίηση του συνόλου του χρέους με νέες εκδόσεις του μόνιμου ESM, με πολύ μακρύτερες περιόδους αποπληρωμής.
Τα τρία αυτά στοιχεία, σύμφωνα με δημοσιεύματα, συνιστούν μια σοβαρή αναδιάταξη του δημόσιου χρέους προς τον επίσημο τομέα, που το καθιστά εξυπηρετούμενο και βιώσιμο, με τη συμβολή των ήδη γνωστών μέτρων και μεταρρυθμίσεων.
Ο υπολογισμός που κυκλοφόρησε σε non paper στους διαδρόμους του Συμβουλίου της Ευρώπης την περασμένη εβδομάδα, έχει γίνει λαμβάνοντας υπόψη δύο σενάρια για την ελάφρυνση των μέτρων στο εσωτερικό:
To αυστηρό σενάριο: το όποιο όφελος από την αναδιάταξη του δημόσιου χρέους θα τροφοδοτήσει τη βελτίωση των παραπάνω δεικτών καλύτερα.
Το κοινωνικά δίκαιο σενάριο: Οι δείκτες των στόχων θα παραμείνουν ως έχουν στον πίνακα και το όφελος από τη μείωση του κόστους εξυπηρέτησης θα μεταφραστεί σε κοινωνικές μεταβιβάσεις και πληρωμές στο πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων.
Επισημαίνεται ότι για να υλοποιηθούν αυτές οι αλλαγές, απαιτείται εκτός από την συναίνεση της Αθήνας και η συμφωνία του Βερολίνου που θα χρειαστεί να καλύψει ένα χρηματοδοτικό κενό περί τα 12 δισ. ευρώ για τα έτη 2014, 2015 και 2016.
Επιμέλεια: Παύλος Διονυσόπουλος (Zougla)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου